1 maja 2004 roku w struktury unijne wraz z Polską zostały włączone: Cypr, Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia i Malta.
Akcesja była możliwa po wypełnieniu przez nowych członków kryteriów polityczno- ekonomicznych, określonych na szczycie Rady Europejskiej, który odbył się w 1993 roku w Kopenhadze. Wniosek o członkostwo w imieniu Polski – 8 kwietnia 1994 roku w Atenach, złożył ówczesny minister spraw zagranicznych Andrzej Olechowski.
Okres przygotowawczy obejmował szereg zmian w zakresie dostosowania polskiego prawa do wymogów unijnych i konsekwentne przygotowywanie polskiej gospodarki do unijnych reguł. Kolejne rządy działały w oparciu o przyjęta w styczniu 1997 roku Narodową Strategię Integracji.
W kwietniu 2003 roku pod traktatem akcesyjnym podpisał się premier Leszek Miller, minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz oraz minister ds. europejskich Danuta Hubner. Traktat ratyfikował Prezydent Aleksander Kwaśniewski.
Wejście do Unii Europejskiej przez Polskę, po latach zależności od Związku Radzieckiego i głębokiej dysproporcji rozwoju względem zachodu Europy, dało społeczeństwu olbrzymi impuls rozwojowy.
Polacy, którzy od 1 maja 2004 roku stali się pełnoprawnymi obywatelami Unii Europejskiej, mogli skorzystać z obowiązującej w UE zasady swobody przepływu osób, kapitału i usług.
Otwarcie granic i możliwość legalnego zatrudnienia w krajach unijnych, spowodowało masową emigrację młodych ludzi, którzy z sukcesem zaczęli poruszać się po unijnym rynku pracy. Jednocześnie do kraju zaczęły napływać fundusze potrzebne do modernizacji infrastruktury i kolejnych gałęzi gospodarki. Wkrótce w Parlamencie Europejskim zasiedli pierwsi polscy eurodeputowani wybierani w wyborach powszechnych.
Bilans dwudziestu lat obecności w Unii Europejskiej najczęściej określany jest przez Polaków jako pozytywny.
